వాతావరణమార్పులతో వ్యాధులు

వాతావరణ మార్పులు వ్యాధులకు కారణమౌతున్నాయా? ఈ ప్రశ్నకు ‘ది లాన్సెట్’ అవుననే జవాబు చెబుతోంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందిన అకడమిక్ జర్నళ్ళలో ‘ది లాన్సెట్’ ఒకటన్న విషయం తెలిసిందే. ఆ పత్రిక ఇటీవల ప్రచురించిన ఒక నివేదికలో వాతావరణ మార్పుల వల్ల కలిగే ఆరోగ్య సమస్యలు తీవ్రమౌతున్నాయని పేర్కొంది. ఇప్పటికే చాలా దేశాలపై వీటి ప్రభావం పడిందని తెలపడంతో పాటు, దేశాల వారీగా నెలకొన్న పరిస్థితులను వివరింిచంది. కౌంట్‌డౌన్ ఆన్ హెల్త్ అండ్ క్లైమేట్ చేంజ్ (Countdown on Health and Climate Change) అన్న శీర్షికతో ఫ్రచురితమైన ఈ నివేదికలో వాతావరణ మార్పుల కారణంగా ప్రబలుతున్న వ్యాధుల ప్రభావం భారత దేశంపై కూడా తీవ్రంగా ఉందని పేర్కొనడం గమనార్హం. నిర్ధారణ కోసం ఏర్పాటు చేసిన 15 సూచికల్లో 10 సూచికలు ఆరోగ్యముప్పును నిర్దారించాయని ఆ సంస్థ పేర్కొంది. ‘2023లో, వాతావరణ మార్పుల కారణంగా ఆరోగ్యానికి హాని కలిగించే తీవ్ర ఉష్టోగ్రతలకు ప్రజలు గురయ్యారు. అనూహ్యంగా సాధారణం కన్నా 50 రోజులు ఎక్కువగా అధిక ఉష్టోగ్రతలు నమోదయ్యాయి. ఫలితంగా ప్రపంచ భూభాగంలో 48 శాతంను కరువు పీడించింది.‘ అని నివేదిక వివరించింది. ఇది ఇప్పటి వరకు నమోదైన త్రీవ్ర కరువులో రెండవది’ అని పేర్కొంది. 1981 -2010 మధ్య గణాంకాలతో పోలిస్తే ప్రస్తుతం ఏటా 151 మిలియన్ల మంది ప్రజలు ఆహార అభద్రతకు గురయ్యారని తెలిపింది. ఈ సమస్య కొన్ని దేశాల్లో ఒక మాదిరి, మరికొన్ని దేశాల్లోత్రీవంగా వెలుగులోకి వచ్చిందని పేర్కొంది. ఆహార కొరత అనారోగ్యానికి దారి తీసిందని వివరించింది. గ్లోబల్ బెంచ్‌మార్క్‌తో పోలిస్తే భారతదేశంపై వాతావరణ మార్పుల ప్రభావం స్పష్టంగా ఉన్నటు నివేదికలో పేర్కొన్నారు. ‘భారతదేశం ఇటీవల రికార్డు స్థాయిలో వేడిగాలులను చవిచూసింది. 2023లో, ప్రతి వ్యక్తి సంవత్సరానికి 100 రోజులకు సమానమైన 2,400 గంటలకు పైగా ఎండల్లో గడపాల్సి వచ్చింది. నడక వంటి తేలికపాటి బహిరంగ కార్యకలాపాలు కూడా కొన్ని సమయాల్లో సమస్యలుగా మారుతున్నాయి’ అని పేర్కొన్నారు. 2023తో ముగిసిన దశాబ్దంలో, శీతోష్ణస్థితి మార్పు కారణంగా మలేరియా, డెంగ్యూ వంటి వ్యాధులు దేశ వ్యాప్తంగా వ్యాపిచాయని తెలిపింది. 1951-1960 దశాబ్ధం నుండి 2014-2023 వరకు ఏడెస్ ఆల్బోపిక్టాస్ దోమల ద్వారా డెంగ్యూ వ్యాప్తి చెందే సామర్థ్యం 85 శాతం పెరిగినట్టు నివేదికలో పేర్కన్నారు. తీరప్రాంతాలలో జనాభా కలరా వంటి వ్యాధులు కూడా పెరుగుతున్నట్లు తెలిపారు.శిశువులు, వృద్ధులు ఎక్కువగా ప్రభావితమవుతున్నారని నివేదిక పేర్కొంది. “2014-2023 నుండి, 65 ఏళ్లు పైబడిన ప్రతి శిశువులు, పెద్దలు సంవత్సరానికి సగటున 7.7 ,8.4 వడగాల్పలు రోజులకు గురయ్యారు. 1990-1999తో పోలిస్తే 47 శాతం మరియు 58 శాతం (పైగా). ఎక్కుివగా ఉందని లాన్సెట్ నివేదిక తెలిపింది. వేసవి తీవ్రత కారణంగా కార్మికులు పనిచేసే సత్తాను కోల్పోతున్నారని పేర్కొంది. సముద్ర మట్టం పెరుగుదల వల్ల మన దేశంలో సుమారుగా కోటి మంది ముప్సును ఎదుర్కుంటున్నారని నివేదికలో పేర్కొన్నారు. సుందర్‌బన్స్, ముంబై, తమిళనాడు, పుదుచ్చేరి, కేరళ, ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశా గుజరాత్‌లోని కొన్ని ప్రాంతాల ప్రజలు ఈ ముప్పులో ఉన్నారని తెలిపింది. ‘వాతావరణ సంక్షోభం ఆరోగ్య సంక్షోభంగా మారుతోంది.గ్రహం వేడెక్కుతున్న కొద్దీ, వాతావరణ సంబంధిత విపత్తలు వ్యాపించే సంఖ్య, తీవ్రత పెరుగుతుంది, ఇది భూ గోళం మీద ఏ ఒక్క ఫ్రాంతానికో పరిమితం కాదు.’ అని నివేదికలో పేర్కొనగా, ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ డైరెక్టర్ జనరల్ టెడ్రోస్ అధనామ్ ఘెబ్రేయేసస్ కూడా దాదాపుగా ఇవే మాటలు అన్నారు. ‘ప్రజల ఆరోగ్యాన్ని; జీవితాలను కాపాడాలంటే జీవనోపాధి చర్యలను పెద్ద ఎత్తున పెంచాలి. ప్రజల జీవన ప్రమాణాలను గణనీయంగా పెంచాలి. పౌష్టికాహారాన్ని అందుబాటులో ఉంచాలి.’ అని ఈ నివేదిక ప్రపంచ దేశాలకు సూచించింది. మన దేశంలో ఉపాధి హామీ వంటి పేదలకు పని చూపించే చట్టాలను కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్వీర్యం చేస్తున్న సంగతి తెలిసిందే. నిరుద్యోగం పెరగడంతో పాటు, నిత్యావసర వస్తువల ధరలు ఆకాశాన్ని దాటి దూసుకుపోతున్నయి. ఫలితంగా అత్యధికప్రజల కొనుగోలు శక్తి దారుణంగా పడిపోతోంది. తాజా నివేదిక నేపథ్యంలోనైనా ప్రభుత్వాలు ప్రజానుకూల చర్యలు తీసుకుంటాయి.

ు

రెండు ప్రపంచాలు

నయా ఉదారవాద ఆర్థిక సంస్కరణలు భూగోళాన్ని రెండు ప్రపంచాలుగా విడగొట్టిన తీరును, ధనిక`పేదల మధ్య అంతరాలను పెంచిన వైనాన్ని ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ (డబ్ల్యుటిఓ) ఇటీవల విడుదల చేసిన ఒక నివేదిక అద్దం పట్టింది. ‘ ప్రపంచ వాణిజ్య నివేదిక`2024’పేరుతో విడుదలైన దీనిలో డబ్ల్యుటిఓ ఆవిర్భవించిన తరువాత గత 30 ఏళ్ల కాలంలో (1995`2023) సాధించిన అభివృద్ధిని వివరించారు.

దానికనుగుణంగానే నివేదిక నిండా గణాంకాలను ఏకరవు పెట్టారు. అభివృద్ధి చెందుతున్న, పేద దేశాల మీద నయానా`భయానా రుద్దిన సరళీకరణ ఆర్థిక విధానాలు సత్ఫలితాలను ఇచ్చాయని చెప్పే ప్రయత్నం చేశారు. అయితే, నిజాన్ని దాచిపెట్టలేకపోయారు. పెట్టుబడిదారీ విధానం అమలులో అనివార్యంగా మారే సంక్షోభాలు, అవి సృష్టించే సంక్లిష్ట పరిస్థితులను ప్రస్తావించక తప్పని స్థితి! దేశాల మధ్య అంతరాలనే కాదు, ఆ దేశాల్లోని ప్రజల మధ్య పెరుగుతున్న ఆర్థిక అసమానతల్ని పేర్కొనక తప్పలేదు! ‘ద్రవ్యోల్బణాన్ని సవరించిన తరువాత ప్రపంచ తలసరి ఆదాయం ఈ 30 ఏళ్ల కాలంలో 65 శాతం పెరిగింది. తక్కువ, మధ్య ఆదాయ ఆర్థిక వ్యవస్థల ఆదాయం రెండు నుండి మూడు రెట్లు పెరిగింది. ఇది వివిధ దేశాల్లో పేదరికాన్ని తగ్గించింది. విద్యను, ఆరోగ్యాన్ని అందుబాటులోకి తీసుకువచ్చింది’ అని ప్రారంభంలో నివేదిక పేర్కొంది. ఇటువంటి మాటల గారడితో నింపివేసినప్పటికీ, ‘అనేక దేశాల్లో ఆదాయ పంపిణీ లో తీవ్ర అసమానతలు ఉన్నాయి.’ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 71.2 కోట్ల ప్రజానీకం ఇంకా తీవ్ర దారిద్య్రంలో మగ్గుతున్నారు’ ‘ కోవిడ్‌ సమయంలో కొందరి ఆదాయం అనూహ్యంగా పెరిగింది’ అన్న వ్యాఖ్యలు అసలు వాస్తవాన్ని బట్టబయలు చేస్తున్నాయి. ఉదారవాద ఆర్థిక విధానాల అమలుతో తక్కువ, మద్య ఆదాయ దేశాల తలసరి ఆదాయం గణనీయంగా పెరగిందని చెప్పిన డబ్ల్యుటిఓ 2009వ సంవత్సరం తరువాత జిడిపి తగ్గుదల ,నిరుద్యోగం, పేదరికం పెరగడం వంటి ప్రతికూల ఫలితాలకు మాత్రం తొలుత ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని, ఆ తరువాత కరోనాను కారణంగా చూపింది. ‘స్వేఛ్చా వాణిజ్యం ప్రపంచవ్యాప్తంగా సమ్మిళిత ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రోత్సహించింది. పేదరికాన్ని నివారించడంలో కీలక పాత్ర పోషించింది. అయినా, అనేకమంది వ్యక్తులు, ప్రాంతాలు, వ్యవస్థలు ఈ విధానం నుండి ప్రయోజనం పొందలేకపోతున్నారు’ అని పేర్కొంది. అంతేకాదు, ప్రపంచ జనాభాలో 13 శాతానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ఆఫ్రికా, లాటిన్‌ అమెరికా, మధ్య ప్రాచ్య దేశాలను లీస్ట్‌ డెవలప్డ్‌ కంట్రీస్‌ (ఎల్‌డిసి)లుగా పేర్కొనడంతో పాటు ఈ దేశాల్లో అంతరాలు తగ్గడానికి బదులుగా మరింతగా పెరుగుతున్నాయని, పేదలు మరింత పేదలుగా మారుతున్నారని, కొనుగోలు శక్తి గణనీయంగా తగ్గుతోందని పేర్కొంది. కొన్ని ఆసియా దేశాల్లో కూడా ఇదే పరిస్థితి నెలకొందని తెలిపింది. ఉన్న మాట అంటే ఉలుకెక్కువ అన్నట్టు ఈ విషయాలనే చెబుతూ, ప్రజల కష్టాలకు, కడగళ్లకు కారణం వివరిస్తూ, పరిష్కార మార్గాన్ని చూపుతున్న వారిని తప్పుడు ప్రచారం చేస్తున్నవారిగా చిత్రీకరించడానికి డబ్ల్యుటిఓ ప్రయత్నించింది. ‘ఈ విధానాలు పేద దేశాలకు, పేద ప్రజలకు వ్యతిరేకం. ఇవి కొన్ని దేశాల, కొందరు వ్యక్తుల లాభాలను మాత్రమే పెంచుతాయి. కోవిడ్‌ సమయంలో అనుభవించిన కష్టాలకూ ఇవే కారణం’ అని ప్రపంచీకరణను వ్యతిరేకించే కొందరు ‘అదే పనిగా ప్రచారం చేస్తున్నారు’ అని నివేదికలో డబ్ల్యుటిఓ పేర్కొంది. పెరుగుతన్న అసమానతల కారణంగా ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వ్యక్తమవుతున్న వ్యతిరేకతను అధిగమించడానికి ఇప్పటిదాకా వ్యతిరేకించిన సంక్షేమ పథకాలనే డబ్య్లుటిఓ ఏకరువు పెట్టింది. కార్మికులకు రాయితీలు ఇవ్వడం, ఉచిత విద్య, వైద్యం, తక్కువ ధరలకు నిత్యావసర వస్తువులు అందచేయడం, నిరుద్యోగులకు భృతి చెల్లించడం, వారి నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి చేయడం వంటివి ఈ జాబితాలో ఉన్నాయి. ఈ చర్యల ద్వారా ప్రజల కొనుగోలు శక్తి పెరుగుతుందని చెప్పిన ప్రపంచ వాణిజ్య సంస్థ దానిని సద్వినియోగం చేసుకునేందుకు ప్రపంచ దేశాలు మరింతగా మార్కెట్‌ గేట్లను తెరవాలని, వాణిజ్యంలో రక్షణాత్మక విధానాలను ఏమాత్రం అనుసరించకూడదని, ఎగుమతులు, దిగుమతుల అంశాలను మార్కెట్‌కు వదిలి వేయాలని సూచించింది. ఈ సూచనలు ఎవరికి మేలు చేస్తాయో. డబ్ల్యుటిఓ వంటి సంస్థలు ఎవరివైపు మాట్లాడుతున్నాయో ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు కదా!

ఔషధాల ధరలు సైతం...

..

ప్రజారోగ్య పరిరక్షణకు అత్యంత కీలకమైన ఔషధాల ధరలు సైతం చుక్కలను దాటి పరుగులు తీస్తున్న తీరు దిగ్భ్రాంతిని కలిగిస్తోంది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రారంభంలోనే 800 రకాల ముఖ్యమైన ఔషధాలను ధరలను కేంద్ర ప్రభుత్వం పెంచింది. ప్రతి సంవత్సరం చోటుచేసుకునే సాధారణ పెంపుగానే దీనిని అప్పట్లో సమర్ధించుకున్న ప్రభుత్వం కొద్ది రోజుల క్రితం ఎనిమిది రకాల ఔషధాల ధరలను ఏకంగా 50 శాతం పెంచడానికి అనుమతించింది. ఉబ్బసం, గ్లుకోమా, తలసేమియా, క్షయతో పాటు మానసిక ఆరోగ్య రుగ్మతలతో బాధపడేవారికి అవసరమైన మందులు ఈ జాబితాలో ఉన్నాయి. ఇప్పటికే నిత్యావసర ధరల పెరుగుదలతో దిక్కుతోచక సతమతమౌతున్న దేశ ప్రజానీకానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం శరాఘాతంగా మారనుంది. కేంద్ర రసాయనాలు, ఎరువుల మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలో 1997లో ఏర్పాటైన నేషనల్‌ ఫార్మాస్యూటికల్‌ ప్రైసింగ్‌ అథారిటీ (ఎన్‌పిపిఎ) సాంకేతికంగా ఔషధాల ధరలను నియంత్రిస్తుంది. ‘దేశంలో నెలకొన్న అసాధారణ పరిస్థితుల రీత్యా... ప్రజా ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని... అనివార్య పరిస్థితుల్లో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నట్లు’ ధరల పెంపునకు అనుమతిస్తూ ఆ సంస్థ చేసిన ప్రకటన హాస్యాస్పదం! ఉత్పత్తి వ్యయం పెరగడం, ధరల నియంత్రణ చర్యల కారణంగా జౌషధాలను ఉత్పత్తి చేయడం అసాధ్యంగా మారిందంటూ తయారీదారులు భీష్మించుకుకూర్చోవడమే ఎన్‌పిపిఎ చెప్పిన ‘అసాధారణ పరిస్థితి’ ! ఔషధాలను అందుబాటులో ఉంచడానికి ధరలను పెంచడానికి అనుమతివ్వడమే ‘ప్రజాప్రయోజనం’. ఇంతకన్నా అడ్డగోలు వాదన మరోకటి ఉంటుందా? 1997లో ఎన్‌పిపిఎ ఏర్పాటైన తరువాత నుండి ప్రతి ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రారంభంలో ధరలను సమీక్షించి పెంపునకూ అనుమతిస్తూనే ఉంది. దీనికోసం ఔషధాలను ప్రభుత్వం షెడ్యూల్డ్‌, నాన్‌ షెడ్యూల్డ్‌ తరగతులుగా విభజించింది. ముఖ్యమైన ఔషధాలను షెడ్యూల్డ్‌ జాబితాలో చేర్చారు. టోకు ధరల సూచిక ఆధారంగా ప్రతీసంవత్సరం ప్రభుత్వం వీటి ఎగువ సీలింగ్‌ ధరను నిర్ణయిస్తుంది. ప్రస్తుతం ఈ జాబితాలో 384 ఔషధాలు, నాలుగు వైద్య పరికరాలు ఉన్నాయి. నాన్‌ షెడ్యూల్డ్‌ ఔషధాల ధరలను తయారీదారులే కొన్ని నిబంధనలకు లోబడి నిర్ణయించుకోవచ్చు. షెడ్యూల్డ్‌ ఔషధాల ధరలను నిర్దేశించిన ప్రమాణాల కన్నా ఎక్కువగా పెంచాలని తయారీదారులు అడిగిందే తడవుగా కేంద్రం తలూపింది. ఎన్‌పిపిఎకున్న ప్రత్యేక అధికారాలను వినియోగించి మరీ ఔషధ తయారీ కంపెనీలకు మేలు చేసింది. ఇలా ఉత్పత్తిదారుల ఒత్తిడికి మోడీ ప్రభుత్వం తలగ్గడం ఇదే మొదటిసారి కాదు. 2019లోనూ, 2021లోనూ ఆర్థిక సంవత్సరాల మధ్యలో ఈ తరహా నిర్ణయాలనే తీసుకుంది. గత నెలలో కేంద్ర ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన నేషనల్‌ హెల్త్‌ అక్కౌంట్స్‌ నివేదిక ప్రకారం ఆరోగ్యంపై పెడుతున్న ఖర్చులో మూడో వంతు మందులకు అవుతోందని ఆ నివేదిక పేర్కొంది. ఇన్సూర్‌ టెక్‌ ప్లమ్‌ ఇండియా తాజాగా విడుదల చేసిన గణాంకాల్లో మన దేశంలో వైద్య ద్రవ్యోల్బణం 14 శాతానికి చేరింది. సరైన చర్యలు తీసుకోకపోతే ఇది మరింతగా పెరిగే ప్రమాదం ఉందని ఆసంస్థ హెచ్చరించింది. ఆన్‌లైన్‌ బీమా సంస్థ ‘పాలసీ బజార్‌’ గణాంకాల ప్రకారం 2019లో 17,900 రూపాయలుగా ఉన్న వార్షిక ఆరోగ్య బీమా పాలసీ ధర ఈ ఏడాది 26,533 రూపాయలకు చేరింది. దీనికి ప్రధాన కారణం ఔషధాల ధరల్లో భారీ పెరుగుదల చోటుచేసుకోవడమేనని ఆ సంస్థ తెలిపింది. పెరుగుతున్న ఔషధాల ధరలు సామాన్యులకు పెనుభారంగా మారుతున్న తీరుకు ఇవి కొన్ని ఉదాహరణలు మాత్రమే! డ్రగ్‌ ప్రైస్‌ కంట్రోల్‌ ఆర్డర్‌ (డిపిసిఓ) 1979 ప్రకారం ముఖ్యమైన ఔషధాల ధరలను ప్రభుత్వం నియంత్రించేది. నాణ్యమైన, తక్కువ ధరలకు అవసరమైన మందులను ఉత్పత్తి చేసే ప్రభుత్వ రంగం బలంగా ఉండేది. ఆ పరిస్థితి ప్రస్తుతం మారింది. నయా ఉదారవాద ఆర్థిక సంస్కరణల్లో భాగంగా ప్రభుత్వ రంగాన్ని నీరుగార్చారు. రోగులు వినియోగదారులుగా మారారు. ప్రైవేటు రంగాన్ని నియంత్రించాల్సిన ప్రభుత్వం వారిచేతిలో కీలుబమ్మగా మారింది. ఈజ్‌ ఆప్‌ డూయింగ్‌ బిజినెస్‌ పేరుతో అన్ని నియంత్రణలను ఎత్తివేసింది. కార్పొరేట్‌, బహుళజాతి ఫార్మా కంపెనీల ఇష్టారాజ్యానికి ఔషధ రంగాన్ని వదిలివేసింది. ఫలితం ఏడాదికేడాదికి పెనం మీద నుండి పొయ్యిలోకి పడ్డట్టుగా సామాన్యుల స్థితి తయారవుతోంది.

భయపెట్టే పచ్చదనం

పచ్చదనం కంటికి ఆహ్లాదాన్ని కలిగిస్తుంది. భూగోళాన్ని రక్షిస్తుంది. అందుకే పెద్దఎత్తున చెట్లను పెంచాలని పర్యావరణ వేత్తలు చెవిన ఇల్లు కట్టుకుని చెబుతుంటారు. కానీ, అంటార్కిటికా దీనికి భిన్నం. అక్కడ పెరుగుతున్న పచ్చదనం శాస్త్రవేత్తలను ఆందోళనకు గురిచేస్తోంది. భూగోళం భవిత ఏమిటన్న భయాన్ని కలిగిస్తోంది. ఏ వాతావరణ మార్పులను అడ్డుకోవడానికి చెట్లను పెంచాలని చెబుతారో, ఆ మార్పుల కారణంగానే అంటార్కిటికాలో పచ్చదనం పెరుగుతుండటమే దీనికి కారణం. దుప్పటి పరిచినట్టు కిలోమీటర్ల తరబడి తెల్లటి మంచు తప్ప మరేమీ కనపడని హిమఖండం అంటార్కిటికా వాతావరణ మార్పుల కారణంగా క్రమేణా వేడెక్కుతుండటంతో ఈ పరిస్థితి ఏర్పడుతోంది. ఉష్ణతాపానికి తరతరాలుగా ఇక్కడ పేరుకుపోయిన మంచు వేగంగా కరుగుతోంది. ఎంతగా అంటే, ఎప్పుడూ మైనస్‌ డిగ్రీలలో ఉండాల్సిన ఉష్ణోగ్రతలు వేసవిలో పది డిగ్రీల సెల్సియస్‌గా నమోదవుతున్నాయి. వేడి గాలులు కూడా వీస్తున్నాయి. భూగోళం మీద ఉష్ణోగ్రత పెరుగుదల రేటు అత్యధికంగా అంటార్కిటికాలోనే నమోదవుతున్నట్లు శాస్త్రవేత్తలు తేల్చారు. ఫలితంగా గత ఐదు సంవత్సరాల కాలంలోనే నాలుగు లక్షల మీటర్ల మేర పచ్చదనం విస్తరించింది. హిమానీ నదాలు కరుగుతున్నాయి. ఇది ఇలాగే కొనసాగితే సముద్రమట్టాలు పెరిగి భూగోళం ఉనికే ప్రశ్నార్ధకంగా మారుతుంది. ఇదొక్కటే కాదు, ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ఎడారి సహారాను ఇటీవల వరదలు ముంచెత్తడం కూడా ఇటువంటి ఆందోళన కలిగించే పరిణామమే! సెప్టెంబర్‌ నెలలో చోటుచేసుకున్న సహారా వర్షాలు, వరదలు చర్చనీయాంశంగా మారాయి. యూనివర్శిటీ ఆఫ్‌ సదరన్‌ కాలిఫోర్నియా శాస్త్రవేత్తలు చేసిన అధ్యయనం ప్రకారం తీవ్రమైన దుర్భిక్ష పరిస్థితులతో పాటు కలవరపరిచే వరదలు కూడా సహారా భవిష్యత్తులో భాగం కానున్నాయి. ఇసుక ప్రవాహాలకూ దారి తీసే ప్రమాదం ఉందని ఆ అధ్యయనం హెచ్చరించింది. అంతర్జాతీయ శాస్త్రవేత్తల బృందం రూపొందించిన 2024 స్టేట్‌ ఆఫ్‌ ది క్లైమేట్‌ రిపోర్టు ముంచుకొస్తున్న సంక్షోభం గురించి చేసిన హెచ్చరికను కూడా పరిగణలోకి తీసుకోవాల్సి ఉంది. ఉద్గారాల నియంత్రణలో వివిధ దేశాల ప్రభుత్వాలు తమ లక్ష్యాలను చేరుకున్నప్పటికీ ప్రపంచ ఉష్ణోగ్రతల స్థాయి 2.7 సెల్సియస్‌ డిగ్రీలకు పెరిగే ప్రమాదం ఉందని ఈ నివేదిక హెచ్చరించింది. సౌర, పవన ఇంధనాల వినియోగం పెరుగుతున్నప్పటికీ ప్రపంచ వ్యాప్తంగా శిలాజ ఇంధన వినియోగం తగ్గకపోగా ఏటికేడాది మరింతగా పెరుగుతోందని ఈ నివేదికలో శాస్త్రవేత్తలు పేర్కొన్నారు. మన దేశంమీద కూడా ఈ పరిణామాలు తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతున్నాయి. గత వేసవిలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలను చవి చూడగా, వర్షాకాలంలో భారీ వరదలు సృష్టించిన నష్టాలతో దేశం అతలాకుతలమైంది. కేరళ, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర, గుజరాత్‌, అస్సాంలతో పాటు మన రాష్ట్రానికి కూడా నైరుతి రుతుపవనాలు తీవ్ర నష్టాన్ని మిగిల్చాయి. వరదల కారణంగా తరచూ ముంపునకు గురయ్యే ముంబై, ఢల్లీి, బెంగళూరు వంటి మహానగరాల సరసన మన విజయవాడ కూడా చేరింది. అధికారిక లెక్కల ప్రకారం గత ఏడాదితో పోలిస్తే ఈ సంవత్సరం రుతపవనాల సంబంధిత విపత్తుల వల్ల 1,400 మంది అధికంగా ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఒక్క హిమాచల్‌ ప్రదేశ్‌లోనే 200 మంది మరణించారు. ఆస ి్తనష్టం గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పనవసరం లేదు. నివారణ చర్యల కంటే, విపత్తు అనంతర ఉపశమన చర్యలపైనే ప్రభుత్వాలు అధికంగా దృష్టి సారించడం ఈ పరిస్థితికి కారణం. వాతావరణ మార్పుల ప్రభావం అనివార్యంగా మారిన పరిస్థితుల్లో ప్రోయాక్టివ్‌ విధానాల అమలుకు ప్రభుత్వాలు సిద్ధం కావాల్సిఉంది. ఈ దిశలో అవసరమైన సమగ్ర చర్యలను దేశ వ్యాప్తంగా చేపట్టాల్సిన బాధ్యత కేంద్ర ప్రభుత్వంపై ఉంది. నవంబర్‌ నెలలో ఐక్యరాజ్యసమితి వార్షిక వాతావరణ చర్చలు (కాప్‌`29) అజర్‌బైజాన్‌లో జరగనున్నాయి. ఈ సమావేశంలోనైనా మన దేశం స్వతంత్ర గళం వినిపించాలి. ఉద్గారాల విషాన్ని వెదజల్లడంపై సంపన్న దేశాలను నిలదీయాలి. అటువంటి స్వతంత్ర వైఖరే వాతావరణ మార్పుల విపత్తుల నుండి మన దేశాన్ని, అంటార్కిటికా వంటి మంచు ఖండాల్ని, మొత్తం భూగోళాన్ని కాపాడుతుంది.